Ρομπέρ Ντουανό «Δεδομένες στιγμές»

2' διάβασμα

'αυτοπορτρέτο με Rolleiflex',Παρίσι,1947
© atelier Robert Doisneau

Η έκθεση του Ρομπέρ Ντουανό «Δεδομένες στιγμές» σηματοδοτεί την επιστροφή του έργου του στο Παρίσι μετά από χρόνια απουσίας.

Οι εμβληματικές εικόνες στέκονται δίπλα σε εντελώς νέες ενότητες που δείχνουν την επιδεξιότητα του φωτογράφου να εξερευνά τον άνθρωπο σε ένα ευρύ φάσμα περιβαλλόντων: παιδική ηλικία, καλλιτέχνες, συγγραφείς, μπιστρό, τα χρόνια της Vogue, αλλά και τη σκληρότητα και τη σοβαρότητα της ζωής, τα προάστια...

Αντί άλλου ενημερωτικού σημειώματος ένα γλαφυρό κείμενο της Ιζαμπέλ Μπενουά, όπου αναφέρεται στη συνάντησή της με το πλούσιο σύμπαν του έργου του.

'κομμώτριες που λιάζονται', Παρίσι 1966
© atelier Robert Doisneau

'το κουνέλι του κυρίου Μπαρναμπέ'
© atelier Robert Doisneau

"Όταν ήμουν παιδί, ο πατέρας μου μας έδειξε τη μόνη διασκεδαστική εικόνα σε μια χοντρή εγκυκλοπαίδεια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου: έναν άνδρα να συνομιλεί φιλικά με ένα κουνέλι που στεγαζόταν σε μια σόμπα αερίου. Η εικόνα ήταν εντυπωσιακή, και κάθε βράδυ, σε μια ιεροτελεστία που τα παιδιά γνωρίζουν το μυστικό της, ζητούσαμε να δούμε «το κουνελάκι στο γκάζι» πριν πάμε για ύπνο. Αυτή η αθώα έκφραση αναφερόταν στο «Το κουνέλι του κυρίου Μπαραμπέ» (Le lapin de Monsieur Barabé - 1943). Ήταν αναμφίβολα η πρώτη μου συνάντηση με τον Ρομπέρ Ντουανό.
Εκείνη την εποχή, μια τέτοια φωτογραφία δεν παρουσιαζόταν ως έργο τέχνης, αλλά ως απλή απεικόνιση της έλλειψης τροφίμων. Για μένα, ήταν μια προειδοποιητική ιστορία για ένα κατοικίδιο που είχε φωλιάσει εδώ για να βεβαιωθεί ότι μπορούσε να ελέγξει τη φωτιά και να μην καταλήξει ποτέ στο τηγάνι. Μόνο όταν δημιούργησα την έκθεση στο Musée Maillol έμαθα ότι «ο άνθρωπος στη φωτογραφία» ήταν ο Πολ Μπαραμπέ, ο θυρωρός και βοηθός του Ρομπέρ Ντουανό.
Έμαθα επίσης ότι αυτός ο κύριος, εκτός από το ότι είχε μεγαλώσει ένα κουνέλι σε μια κουζίνα, πλαστογραφούσε χαρτιά με τον Ρομπέρ Ντουανό καθ' όλη τη διάρκεια του πολέμου. Και κυρίως, ότι κατά τη διάρκεια μιας έρευνας της Γκεστάπο στο κτίριο, κατέστρεψε εγκαίρως τους καταλόγους των κομμουνιστών του Μοντρούζ για να τους σώσει από τη σίγουρη απέλαση. Γιατί αυτή η φωτογραφία έκανε τόσο μεγάλη εντύπωση στη μνήμη μου; Ποια ήταν η δύναμη της έλξης της; Η σύνθεσή της, το καδράρισμά της, το φως της; Η σωστή απόσταση από το θέμα; Σε κάθε περίπτωση, είναι μια πύλη εισόδου στον κόσμο του Ντουανό. Βασικά, η φωτογραφία αυτή είναι ταυτόχρονα μια στιγμή συνενοχής μεταξύ του κουνελιού και του αφεντικού του και ένα δώρο στον θεατή. Είναι μια «δεδομένη στιγμή», όπως ήξερε τόσο καλά να αποτυπώνει και να μεταφέρει ο Ντουανό. Ήταν ένας χαρούμενος άνθρωπος που ήθελε πάνω απ' όλα την ευτυχία των άλλων.
Ήθελε να αποτυπώσει την πραγματικότητα όπως ήταν, αλλά μόνο με ποιητικό τρόπο. Έτσι συνδέθηκε με τον ποιητικό ρεαλισμό, ένα υποκείμενο ρεύμα της ανθρωπιστικής φωτογραφίας. Ποτέ δεν ήταν υπό την επιρροή του, ο Ντουανό άντλησε από διαφορετικές σφαίρες για να δημιουργήσει το δικό του σύμπαν. Οι εικόνες του αποτελούν μια σύνθεση, άλλοτε μιας πραγματικότητας που δεν έχει πια τίποτα το ποιητικό, και άλλοτε μιας ποίησης που δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα."