η πόλη που υπήρξε "πόλη του σκότους"

1' διάβασμα

Κοουλούν,
φωτ. Leung Chopan

Η Χακ Ναμ, η «Πόλη του Σκότους», η παλιά περιτειχισμένη πόλη Κοουλούν στο Χονγκ Κονγκ έχει πλέον κατεδαφιστεί. Πολλοί άνθρωποι στο Χονγκ Κονγκ, Κινέζοι και ξένοι, για τους οποίους δεν ήταν ποτέ κάτι περισσότερο από μια αποκρουστική φήμη, πίστεψαν ότι έσβησε πριν από χρόνια. Δεν είναι έτσι. Σχεδόν μέχρι τέλους διατήρησε το κακόφημο μεγαλείο της. Ποτέ δεν είχε φανεί πιο θρασύ, πιο απελπισμένο, πιο κακό για ορισμένα μάτια, πιο παράξενα όμορφο για άλλα.

Η περίκλειστη αυτή πόλη είχε προκαλέσει μια λατρευτική γοητεία για την πυκνή, χαοτική δομή της και την άνομη φήμη της. Κάποτε ήταν το πιο πυκνοκατοικημένο μέρος στη Γη και φιλοξενούσε πάνω από 30.000 κατοίκους σε έναν λαβύρινθο διασυνδεδεμένων κτιρίων με ελάχιστη επίβλεψη, δημιουργώντας μια αυτορυθμιζόμενη μικροκοινωνία. Η άναρχη ομορφιά του, η δυστοπική ατμόσφαιρα και η αρχιτεκτονική πολυπλοκότητα το κατέστησαν μόνιμο σύμβολο στην κουλτούρα του κυβερνοπάνκ, τα βιντεοπαιχνίδια και την τέχνη, συμβολίζοντας τόσο την ανθρώπινη ανθεκτικότητα όσο και τη γοητεία του ανεξέλεγκτου χώρου.

Μάλιστα η ταινία του Κρίστοφερ Νόλαν «Μπάτμαν: Η αρχή» άντλησε σημαντική έμπνευση από την Kowloon Walled City για το σχεδιασμό του The Narrows, μιας φτωχογειτονιάς στην πόλη Γκόθαμ. Ο σκηνοθέτης και ο σχεδιαστής παραγωγής του, Νέιθαν Κρόουλι, χρησιμοποίησαν τη μοναδική δομή και το πυκνό περιβάλλον της πόλης ως βάση για να δημιουργήσουν το The Narrows, την περιφραγμένη, ερειπωμένη περιοχή όπου βρίσκεται το κρησφύγετο του Σκιάχτρου.

Η οδός Λο Γιαν, ένα από τα τέσσερα μεγάλα σοκάκια
που διέσχιζαν την πόλη από βορρά προς νότο

Αυτός ο άνδρας περνάει τις ημέρες του σε έναν χώρο όχι μεγαλύτερο από 2μ Χ 4μ χωρίς φυσικό φωτισμό.
Το μόνο που διακόπτει την -οικειοθελή- απομόνωσή του είναι η μετάδοση Καντονέζικης όπερας από το ραδιόφωνο.

Ένα ευρύχωρο και εξοπλισμένο οδοντιατρείο

οδοντιατρικοί χάρτες, αρκετοί προπολεμικοί (και από την Ιαπωνία)

Κοινόχρηστη παροχή νερού

Το μοναδικό πηγάδι που έχει απομείνει χρονολογείται από το 19ο αιώνα.
Το νερό του δεν είναι πόσιμο

Για μεγάλο χρονικό διάστημα ήταν συνώνυμη με ό,τι πιο σκοτεινό και απειλητικό υπήρχε στην Κίνα: καταγώγια οπίου, πολεμικές συμμορίες της Τριάδας, τεράστιοι αρουραίοι και φρικτές αποχετεύσεις. Αλλά κατά τη διάρκεια των τελευταίων χρόνων της, όταν η σωστή αστυνόμευση σήμαινε ότι οι τουρίστες και οι περίεργοι δεν κινδύνευαν πλέον από να τους σπάσουν τις κάμερες ή να τους κόψουν το λαιμό, κατέστη δυνατό να τη δούμε κάτω από ένα διαφορετικό, πιο αποστασιοποιημένο φως.

"Παρ' όλα αυτά, η πόλη εξακολουθεί να μοιάζει με θύλακα μέσα στην πόλη, ανοίκεια και ελαφρώς εξωπραγματική. Είναι μια τρομακτική παραγκούπολη. Κανένα όχημα δεν μπορεί να εισέλθει -δεν υπάρχουν αρκετά φαρδιοί δρόμοι- και τα κτίριά της, που φτάνουν μερικές φορές τους 10 ή 12 ορόφους, είναι τόσο αξεδιάλυτα στοιβαγμένα μεταξύ τους που μοιάζουν να αποτελούν μια συμπυκνωμένη μάζα από τοιχοποιίες, κολλημένες μεταξύ τους με επικαλυπτόμενες κατασκευές, σκάλες, διαδρόμους, σωλήνες και καλώδια και αερίζονται μόνο από δύσοσμους αεραγωγούς. Ένας λαβύρινθος από υγρά σοκάκια διαπερνά τη μάζα από τη μια πλευρά στην άλλη. Σχεδόν κανένα φως της ημέρας δεν φτάνει σε αυτά. Τα ηλεκτροφόρα καλώδια που είναι τυλιγμένα στις οροφές τους, στάζουν ανησυχητικά από την υγρασία. Είναι σαν καταφύγιο. Μερικές φορές μοιάζεις να είσαι ολομόναχος, με κάθε πόρτα κλειδωμένη γύρω σου. Μερικές φορές το σοκάκι είναι ξαφνικά φωτεινό από τα φώτα ενός πλυντηρίου ή ενός εργαστηρίου βιοτεχνίας και γεμάτο ένταση από κινέζικη μουσική".

Γιαν Μόρις,
Hong Kong: Epilogue to an Empire,
Penguin 1990