3' διάβασμα
![]() |
Πέτερ Πάουλ Ρούμπενς 'αυτοπορτρέτο', 1623 © National Gallery of Australia |
Στα μέσα του 17ου αιώνα, όταν η Ευρώπη ήταν μια σκακιέρα στην οποία οι μεγάλοι πρίγκιπες έπαιζαν κατά το δοκούν με την πρόφαση υπεράσπισης της -κληρονομικώ δικαίω- δυναστείας τους, ένας μπαρόκ, πολύγλωσσος, πλούσιος και καλοζωισμένος καλλιτέχνης ήταν αρκετά πανούργος ώστε να χρησιμοποιήσει το χάρισμά του με τους ανθρώπους, τα πινέλα του και τη μεγάλη του φήμη για να εισέλθει στις κύριες αυλές της ηπείρου, ως πρεσβευτής και κατάσκοπος. Το όνομά του ήταν Πέτερ Πάουλ Ρούμπενς.
Ο Ρούμπενς, φλαμανδός ζωγράφος του 17ου αιώνα, γνωστός για το πληθωρικό του ύφος, το ηρωικό του όραμα και τα αφράτα γυναικεία γυμνά του, γεννήθηκε στη Γερμανία απλώς και μόνο επειδή ο πατέρας του αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη Φλάνδρα μετά από μια απερισκεψία στην κρεβατοκάμαρα με την πριγκίπισσα Άννα της Σαξονίας, σύζυγο του αντιβασιλέα και Ολλανδού ηγέτη Γουλιέλμου της Οράγγης. Ασπασμένος τον καθολικισμό μετά την επιστροφή στην πατρίδα του, ο νεαρός Πέτερ Πάουλ πέρασε τα νεανικά του χρόνια εναλλάξ, στην αυλή ως ακόλουθος της κόμισσας Λιν-Άρενμπεργκ και ως μαθητής ζωγραφικής στα εργαστήρια του Άμπερς. Από τις δύο εμπειρίες έμαθε να αναπτύσσει τις δύο μεγαλύτερες μελλοντικές δραστηριότητές του, αυτή του αυλικού και του ζωγράφου, ενός από τους καλύτερους της εποχής του.
Το μεγάλο όνειρο όλων των ζωγράφων εκείνης της εποχής ήταν να μετακομίσουν στην Ιταλία, και ο Ρούμπενς το έκανε το 1600. Τρία χρόνια αργότερα, ο φίλος και προστάτης του, ο δούκας της Μάντοβα, τον έστειλε στην πρώτη του διπλωματική αποστολή στο Βαγιαδολίδ, στην αυλή του Φιλίππου Γ' και του ισχυρού δούκα της Λέρμα, τον οποίο ευχαρίστησε με το έφιππο πορτρέτο που κρέμεται ακόμη στο Μουσείο Πράδο.
![]() |
Πέτερ Πάουλ Ρούμπενς έφιππο πορτρέτο του δούκα της Λέρμα, 1623, © Museo Nacional del Prado |
Μετά από λίγα χρόνια στην Ιταλία, ο Ρούμπενς επέστρεψε στο Άμπερς, όπου δημιούργησε στενή φιλία με την Ισαβέλλα Κλάρα Ευγενία, κόρη του Φιλίππου Β' και μονάρχη των Κάτω Χωρών, από κοινού με τον αρχιδούκα Αλβέρτο της Αυστρίας. Μετά τον θάνατό του, που συνέπεσε με το τέλος της δωδεκαετούς ανακωχής στις Κάτω Χώρες, η Ισαβέλλα Κλάρα Ευγενία άρχισε να στέλνει τον Ρούμπενς σε διπλωματικές και πολιτικές αποστολές, εκμεταλλευόμενη την εξαιρετική φήμη του ως ζωγράφου και την άριστη γνώση της ισπανικής, γαλλικής, ιταλικής, ολλανδικής και λατινικής γλώσσας.
Η αφοσίωσή του σε αυτές τις αποστολές ήταν τέτοια που η μονάρχης του χορήγησε σταθερό μισθό το 1623, για τις υπηρεσίες του προς το κράτος. Η επιρροή του ήταν τόσο μεγάλη στις βασιλικές αυλές, ώστε η βασίλισσα μητέρα της Γαλλίας, η φανατική καθολική και ισπανόφιλη Μαρία των Μεδίκων, κατέφυγε στο σπίτι του ζωγράφου στο Αμπέρ όταν το 1622 διέφυγε από τον ισχυρό άνδρα του βασιλείου, τον καρδινάλιο Ρισελιέ.
Τα συνεχή ταξίδια του στην αυλή της Μαδρίτης (η οποία είχε ανακτήσει το καθεστώς της πρωτεύουσας το 1606), καθώς και οι καλλιτεχνικές παραγγελίες που του δόθηκαν, του επέτρεψαν να οικοδομήσει μια ισχυρή σχέση με τον Φίλιππο Δ', έναν μεγάλο λάτρη της τέχνης, τον οποίο υπηρέτησε πιστά ως ζωγράφος, κατάσκοπος και διπλωμάτης.
Περίπου εκείνη την εποχή, ένας από τους συνδέσμους του (συγκεκριμένα ο Δανός πρεσβευτής στις επαναστατημένες Κάτω Χώρες) του είπε ότι υπήρχε ενδιαφέρον από την πλευρά του Καρόλου Α΄, βασιλιά της Αγγλίας, να αρχίσουν ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις με την Ισπανική Μοναρχία. Ο ζωγράφος διαβίβασε την πληροφορία στην Ισαβέλλα Κλάρα Ευγενία στις Βρυξέλλες, η οποία ενημέρωσε τον ανιψιό της, Φίλιππο Δ΄. Το αποτέλεσμα ήταν να μετακομίσει εκ νέου στη Μαδρίτη, για να τεθεί στην υπηρεσία του μονάρχη, για τον οποίο ηγήθηκε διπλωματικής αποστολής στο Λονδίνο. Στην αγγλική πρωτεύουσα, ο Ρούμπενς κατασκόπευε για τον Φίλιππο Δ΄ και ζωγράφιζε για τον Κάρολο Α΄, ο οποίος ήταν παθιασμένος με την τέχνη, έως ότου τον χρίσουν ιππότη και οι δύο βασιλείς, ο Άγγλος και ο Ισπανός.
Πέρασε μεγάλο μέρος της καριέρας του σε μυστικές διπλωματικές αποστολές που αποσκοπούσαν στον τερματισμό του Ογδοηκονταετούς Πολέμου, ο οποίος έφερε αντιμέτωπη την Ισπανία με την Ολλανδία και αποδεκάτισε τη γενέτειρα του Ρούμπενς, την Αμβέρσα.
Με τον ρεαλισμό και την μετριοπάθεια που τον διέκρινε προσπάθησε να μεσολαβήσει για την ειρήνη μεταξύ Αγγλίας και Ισπανίας, ένα πολιτικό πρόβλημα σε έναν κόσμο που ήταν πολωμένος, με την ιδέα ότι η Αγγλία θα επέφερε στη συνέχεια έναν συμβιβασμό μεταξύ της συμμάχου της, της Ολλανδίας, και της Ισπανίας.
Το αποκορύφωμα της πολιτικής καριέρας του ζωγράφου ήρθε με τον διορισμό του ως γραμματέα του Συμβουλίου της Φλάνδρας από τον Φίλιππο Δ', μια θέση που κατείχε εφ' όρου ζωής και που πέρασε στον γιο του μετά τον θάνατό του, στο Άμπερς το 1640.
έρευνα-επιμέλεια: Κάππα Λάμδα
© periopton
Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας
η καθ' οιονδήποτε τρόπο χρήση/αναπαραγωγή/ιδιοποίηση
του παρόντος άρθρου (ολόκληρου ή αποσπασμάτων)