3' διάβασμα
![]() |
φωτο: Joseph Coscia Jr. |
Να μια αισιόδοξη είδηση, εν μέσω των απαισιόδοξων και δυσάρεστων. Μετά από τετραετή απουσία για ανακαίνιση, κατά τη διάρκεια της οποίας η συλλογή μεταφέρθηκε στο κτίριο Μπρόιερ στη Λεωφόρο Μάντισον, το μουσείο Φρικ (ο ορισμός του μικρού μουσείου, λιγότερο εκκεντρικό για παράδειγμα και πλουσιότερο σε έργα από το αγαπημένο Ζακμάρ-Αντρέ του Παρισιού) επέστρεψε ευτυχώς στη μεγαλύτερη και καταλληλότερη έδρα του στην Πέμπτη Λεωφόρο. Η συλλογή θα είναι διαθέσιμη γαι το κοινό από 17 Απριλίου.
Γεννημένος το 1849, ο ιδρυτής Χένρι Κλέι Φρικ ήταν μια οικεία προσωπικότητα της εποχής: ένας πολύ πλούσιος άνθρωπος με εξαιρετική ματιά.
Αδηφάγος, άρπαγας -υποθέτω, και άκρως ανταγωνιστικός, ο βιομήχανος περνούσε από τις γκαλερί «σαν αστραπή», σύμφωνα με τον νέο οδηγό Η συλλογή Φρικ, πληρώνοντας τιμές ρεκόρ.
Ο Φρικ προτιμούσε τα πορτρέτα και τα τοπία από τα αφηγηματικά και θρησκευτικά θέματα. Ωστόσο, το υπέροχο έργο του Φραγκονάρ «Η πρόοδος του έρωτα», το οποίο είναι εγκατεστημένο σε ένα υπέροχα ανακαινισμένο δωμάτιο ροκοκό, είναι ένας από τους μεγαλύτερους αφηγηματικούς κύκλους* στην Αμερική. Όσον αφορά τα πορτραίτα , ο υπερβατικός 'Άγιος Φραγκίσκος σε έκσταση' του Μπελίνι, με τον μοναχό να φέρει τα στίγματα κατά την έξοδό του από μια σπηλιά, είναι τόσο θαυμάσιος που υπάρχει σχεδόν εκτός χρόνου.
![]() |
Τζιοβάνι Μπελίνι 'Ο Άγιος Φραγκίσκος σε έκσταση', 1480 - 1485 |
Μετά το θάνατο του Φρικ, η κόρη του, Έλεν Κλέι Φρικ, αφιερώθηκε στον εμπλουτισμό της συλλογής. Η Έλεν ερωτεύτηκε την πρώιμη ιταλική ζωγραφική και, το 1927, απέκτησε ένα από τα πιο όμορφα μικρά αριστουργήματα στη γη: 'Τον Πειρασμό του Χριστού στο βουνό' του 1308-11 του Ντούτσιο. Στη συνέχεια απέκτησε τον μοναδικό -εκτός Ευρώπης- πίνακα του Τσιμαμπούε και πρόσθεσε τον Σασέτα, τον Φρα Φίλιππο Λίπι με τον 'Ευαγγελισμό' -ο Λίπι είναι ο πιο προραφαηλίτης στο συναίσθημα από όλους τους ζωγράφους που προηγήθηκαν του Ραφαήλ- δίπλα στον ασύγκριτο Πιέρο ντέλα Φραντσέσκα με τον πορφυρό 'Άγιο Ιωάννη τον Ευαγγελιστή'. Εκτός από ένα από τα σπουδαιότερα πορτρέτα του Ενγκρ, απέκτησε πίνακες του Μπρίγκελ και του Σαρντέν. Η ίδια και ο αδελφός της, Τσάιλντς Φρικ, άνοιξαν το σπίτι ως μουσείο για το κοινό το 1935. Από τον θάνατο του πατέρα της το 1919, η συλλογή απέκτησε 55 πίνακες. Σήμερα, το Φρικ στεγάζει περισσότερα από 1.800 έργα.
![]() |
Πάολο Βερονέζε 'αλληγορία με το δίλημμα του Ηρακλή' π. 1565 |
Τώρα, για πρώτη φορά, ο δεύτερος όροφος, όπου ζούσε ουσιαστικά η οικογένεια Φρικ, είναι ανοιχτός για το κοινό, επανασχεδιασμένος έτσι ώστε να αντικατοπτρίζει την οικιακή ατμόσφαιρα και να εκθέτει μερικά από τα αρχικά έργα που κάποτε υπήρχαν εκεί.
Για παράδειγμα, οι πίνακες του Φρανσουά Μπουσέ του δέκατου όγδοου αιώνα με τα νήπια, επιστρέφουν τώρα εκεί απ' όπου ξεκίνησαν, ως πίνακες μπουντουάρ (που ίσως προορίζονταν αρχικά για τον κύκλο της Μαντάμ ντε Πομπαντούρ), και επανατοποθετούνται στο καθιστικό της Αδελαΐδας Φρικ.
Σε έναν άλλο χώρο όπου κάποτε κρέμονταν και τώρα εκτίθενται ξανά τέσσερις Γουίστλερ, μεταξύ των οποίων το απαράμιλλο πορτρέτο του κόμη Ρομπέρ ντε Μοντεσκιού-Φεζενσάκ, του αρχικού βαρόνου ντε Σαρλύς του Προυστ, που φέρει τον Γουιστλερικό τίτλο « Διάταξη σε μαύρο και χρυσό». Ο Ρίτσαρντ Άβεντον συνήθιζε να λέει ότι όλα όσα ήξερε για τη μόδα, για τις όμορφες κοινωνικές αποχρώσεις, μπορούσαν να βρεθούν σε αυτόν τον πίνακα, μαζί με το γυναικείο αντίστοιχό του: το πορτρέτο της αραχνοΰφαντης κυρίας Φράνσις Λέιλαντ («Συμφωνία σε σαρκώδες χρώμα και ροζ»).
![]() |
Τ. Γουίστλερ πορτρέτο του κόμη Ρομπέρ ντε Μοντεσκιού-Φεζενσάκ |
![]() |
Τ. Γουίστλερ Το πορτρέτο της κυρίας Φράνσις Λέιλαντ. 1871-1874 |
Ο Γουίστλερ επιμηκύνει τις μοντέρνες φιγούρες σε χαρτοκόπτες και τη ζωή σε μια σειρά από προσκλήσεις για δείπνο που αυτοί πρέπει να ανοίξουν. Το βασικό συμβόλαιο των εμπορικών πολιτισμών, τόσο τότε όσο και σήμερα, είναι ότι σε αντάλλαγμα για την ανοχή των ανισοτήτων του πλούτου και των επιδείξεών του -την αμηχανία του πλούτου, με κάθε έννοια- μας παραχωρείται ένα τοπίο κοινής μεγαλοπρέπειας και μια δεξαμενή ανάπτυξης και ενέργειας, όσο ταραχώδης και αν είναι η πορεία της.
Ο Άβεντον, που έριξε την πρώτη ματιά στα πορτραίτα σε ηλικία δώδεκα ετών, επέστρεφε τακτικά σε αυτά μέχρι το θάνατό του, στα ογδόντα ένα του χρόνια. Παραμένουν: τέσσερις μορφές της μόδας τόσο επίπεδες που αισθάνεται κανείς ότι θα μπορούσαν να κινηθούν, όπως η σκιά του Πίτερ Παν, κάθε βράδυ που κλείνει το μουσείο.
Όπως και να το κάνουμε η σκιά πάντα επελαύνει, αλλά κάποια πράγματα είναι γραφτό να αντέχουν.
*Οι αφηγηματικοί κύκλοι λειτουργούν ως μέσο αφήγησης παρουσιάζοντας μια ακολουθία εικόνων που καθοδηγούν τους θεατές μέσα από μια ιστορία, η οποία συνήθως προέρχεται από βιβλικά κείμενα.
Συλλογή Φρικ
Upper East Side, Μανχάταν, Νέα Υόρκη
επιμέλεια-κείμενο: Κάππα Λάμδα
© periopton
Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας
η καθ' οιονδήποτε τρόπο χρήση/αναπαραγωγή/ιδιοποίηση
του παρόντος άρθρου (ολόκληρου ή αποσπασμάτων)