3' διάβασμα
Για πρώτη φορά παρουσιάζονται σε έκθεση, που φιλοξενείται στο μουσείο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης του Κονέκτικατ, φωτογραφίες του Τοντ Παπατζόρτζ που τραβήχτηκαν στα τέλη της δεκαετίας του εβδομήντα και στις αρχές της δεκαετίας του ογδόντα και απεικονίζουν λουόμενους στο Λος Άντζελες.
 |
| ο Τοντ Παπατζόρτζ στην παραλία Ερμόζα, 1978 © Tod Papageorge |
Ο Ελληνοαμερικανός Τοντ Παπατζόρτζ είναι ένας από τους πρώτους συμμετέχοντες στην αμερικανική σχολή της φωτογραφίας δρόμου, που η πορεία του τον οδήγησε από τους δρόμους της Νέας Υόρκης στις πρωτεύουσες της Ευρώπης, από την ασπρόμαυρη στην έγχρωμη και από τις μικρές στις μεσαίου μεγέθους φωτογραφικές μηχανές. Στο επίκεντρο της τέχνης του (αν όχι της ζωής του) βρίσκεται το ερώτημα τι είναι αυτό που κάνει μια φωτογραφία εξαιρετική, ακόμη και όταν ο ίδιος δεν χρησιμοποιεί τίποτα περισσότερο από την άμεση παρατήρηση του κοινού, φυσικού μας κόσμου στην προσπάθειά του να ανιχνεύσει μια αποκαλυπτική στιγμή.
«Φανταστείτε να την αντικρίζετε για πρώτη φορά, την παραλία, την παραλία της Καλιφόρνιας, την παραλία της Καλιφόρνιας με υπέροχο φως: αυτό είναι το δεδομένο. Το οποίο περιλαμβάνει πολλά. Αλλά δεν λαμβάνω αυτό το δώρο περιμένοντας κάτι συγκεκριμένο από αυτό. Δεν έχω καμία εικόνα γι' αυτό. Ξέρω απλώς αρκετά ώστε να συνειδητοποιήσω ότι θα είναι μια διαδικασία γεμάτη απόλαυση. Γιατί όσο σκληρή κι αν είναι η δουλειά, είναι ευχαρίστηση.
Είναι η ευχαρίστηση της ζωής μου να φτιάχνω φωτογραφίες.»
 |
| © Tod Papageorge |
Το 1975, διέσχισε τη χώρα σε ένα ταξίδι που θα τον έφερνε στις χρυσές ακτές της Καλιφόρνιας. Λουσμένος στις λαμπρές ακτίνες του ήλιου, που αστράφτουν πάνω στα κύματα του νερού και την λεία σάρκα, αυτό που αναφέρει στο Core Curriculum το δοκίμιό του για τον Ρόμπερτ Άνταμς σαν 'ανελέητο' φως, άρχισε να τραβάει τις πρώτες του φωτογραφίες με μηχανή μεσαίου μεγέθους. «Ήλπιζα να περιγράψω την ομορφιά του φωτός και τον αισθησιασμό των φυσικών σωμάτων στην παραλία», λέει. «Είναι η ίδια φωτογραφική μηχανή που χρησιμοποίησα λίγα χρόνια αργότερα για να φωτογραφίσω στο Studio 54, για τους ίδιους περίπου λόγους - όλα αυτά εμπνευσμένα από τον σπουδαίο φωτογράφο Μπρασάι, την αναδρομική έκθεση του οποίου είχα δει στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης το 1968».
Οι φωτογραφίες του Παπατζόρτζ από τις παραλίες του Λος Άντζελες (μια σειρά φωτογραφιών ηλικίας 40 ετών που μοιάζουν όμως εκπληκτικά επίκαιρες) συνυφαίνουν την ανεμελιά της νεότητας και τη διαχρονικότητα της φύσης. Σε τυχαίες ομάδες, τα εικονιζόμενα άτομα συνθέτουν ασυνείδητα τους εαυτούς τους σε ξεχωριστά tableaux. Ένας νεαρός άνδρας, μαυρισμένος και γυμνασμένος, υψώνεται πάνω από το έδαφος σαν άγαλμα. Μια κοπέλα με ένα λουλούδι στα μαλλιά χτενίζει τρυφερά τα μαλλιά του φίλου της. Μια ομάδα νεαρών σέρφερς που πηγαίνουν στα κύματα οργανώνονται σαν παπάκια που κατευθύνονται σε μια λίμνη.
 |
| παραλία Μανχάταν, 1981 © Tod Papageorge |
 |
| Μαλιμπού, 1975 © Tod Papageorge |
 |
| Μαλιμπού, 1975 © Tod Papageorge |
Ενώ οι υψηλού τόνου ασπρόμαυρες εικόνες παραπέμπουν στην τρυφερή ουτοπία μιας Εδεμικής επικράτειας, όπου τα προσχήματα της κοινωνικής υπόστασης απογυμνώνονται σαν περιττά στρώματα ρούχων, ο ίδιος αισθάνεται την αμεσότητα της εικόνας που υπογραμμίζει την περίεργη φύση της φωτογραφίας. «Ήμουν εκεί και έκανα τις φωτογραφίες, αλλά με κάποιο τρόπο είναι κάπου ενσωματωμένες στη φυσιολογική μου μνήμη, ώστε να αισθάνομαι ότι τραβήχτηκαν χθες», λέει. «Κοιτάζω αυτές τις φωτογραφίες και είναι ζωντανές. Είναι πολύ φυσικές με αυτή την έννοια για μένα- δεν είναι το παρελθόν. Είναι ακριβώς όπως όταν διαβάζω τον Τσώσερ: δεν είναι το παρελθόν*».
* (Σ.τ.Μ. πιθανώς αναφέρεται στη διαρκή σημασία και επιρροή των έργων του Τζέφρι Τσώσερ, ιδίως των «Ιστοριών του Καντέρμπουρυ».)
 |
| © Tod Papageorge |
 |
| © Tod Papageorge |
 |
| Λος Άντζελες, 1981 © Tod Papageorge |
 |
| παραλία Ζούμα, Μαλιμπού, 1978 © Tod Papageorge |
«Νομίζω ότι ένα μέρος αυτού που αφορούν αυτές οι εικόνες είναι η διαφορά μεταξύ των προκαταλήψεών μας για έναν τόπο και του τι αποδεικνύεται ότι είναι, όταν φτάνουμε εκεί. Η περιγραφή ενός θέματος και, ταυτόχρονα, η επινόησή του, είναι μια διπλή πρόθεση εκ μέρους του φωτογράφου, την οποία θα έπρεπε να έχουμε συνηθίσει πια όταν κοιτάμε φωτογραφίες. Με αυτές τις εικόνες, εργάστηκα με την πεποίθηση ότι όσο πιο κοντά έρχομαι στην περιγραφή της κυριολεκτικής φύσης του τόπου και των ανθρώπων που φωτογράφιζα, τόσο πιο αναπάντεχες θα ήταν οι εικόνες, ενώ παράλληλα θα μετέτρεπα την περιστασιακή, μη συνειδητή φυσική υπόσταση αυτών των παραθεριστών σε ηχηρή μορφή και νόημα.»
Όπως κάθε μεγάλη τέχνη, οι φωτογραφίες του Παπατζόρτζ αποτυπώνουν και υπερβαίνουν την εποχή στην οποία δημιουργήθηκαν, δεν αλλάζουν ποτέ, αλλά εξακολουθούν να μιλούν στο σήμερα μέσα από την αριστοτεχνική μελέτη της απόλαυσης της ελευθερίας και του ελεύθερου χρόνου.
Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης, Κονέκτικατ
26 Ιουνίου – 12 Οκτωβρίου, 2025
Nota bene
Πέρα από τη φωτογραφία ο Παπατζόρτζ υπήρξε καθηγητής και Διευθυντής Μεταπτυχιακών Σπουδών Φωτογραφίας στη Σχολή Καλών Τεχνών του Γέιλ από το 1979-2013, καθοδηγώντας πολλούς μελλοντικούς φωτογράφους και εκπαιδευτικούς τέχνης, ενώ 39 από τους μαθητές του έλαβαν υποτροφίες Γκούγκενχαϊμ, ένα σημαντικό δείγμα επιτυχίας στον κόσμο της τέχνης και της φωτογραφίας.
επιμέλεια-κείμενο: Κάππα Λάμδα
© periopton
Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας
η καθ' οιονδήποτε τρόπο χρήση/αναπαραγωγή/ιδιοποίηση
του παρόντος άρθρου (ολόκληρου ή αποσπασμάτων)
