where art is always in focus

23.9.16

κινηματογραφική διακειμενικότητα

5' διάβασμα

 

 

Η ανάμιξη (mashup) είναι η μέθοδος κατά την οποία αναμειγνύονται διαφορετικά ήδη υπάρχοντα στοιχεία, συνήθως αποσπάσματα, (καθιερωμένη στα καθ’ημάς σαν «πείραγμα», όπως «πειραγμένη κουζίνα», «πειραγμένη μουσική» κλπ) με σκοπό την παραγωγή ενός νέου είδους, το οποίο εμπεριέχει -επιτυχημένα ή όχι- το άθροισμα αυτών των επί μέρους. Είναι μια νέα τάση που κερδίζει συνεχώς έδαφος, ειδικότερα στον τομέα της κινούμενης εικόνας, όπου η παραγωγή αντίστοιχων έργων θεωρείται ό,τι πιο νεωτεριστικό. Η παρακολούθηση ενός τέτοιου κινηματογραφικού έργου λειτουργεί σαν ένας ανελκυστήρας μνήμης και συναισθημάτων – «ναί βέβαια, θυμάμαι αυτή την σκηνή με το δέντρο στο βάθος» αλλά και «θυμάμαι την ένταση σ’αυτή τη σκηνή» αλλά ταυτόχρονα και σαν ένα παιχνίδι συναναστροφής, όπου καλείσαι να ανακαλύψεις από ποιό κινηματογραφικό παζλ έχει αφαιρεθεί η ψηφίδα που βλέπεις.

 

 Ταυτόχρονα, ανάλογα με το πόσο επιτυχώς έχουν αναμιχθεί αλλά και συγχωνευθεί τα συνδετικά «θραύσματα», έχουμε και την παραγωγή ενός τελικού αποτελέσματος, που είναι δυνατόν να κυμαίνεται από την οπτική ποιότητα ενός Φρανκεστάϊν έως την άψογη ποιότητα ενός καινούργιου θαυμαστού έργου. Βλέπετε συγχώνευση σημαίνει και ομογενοποίηση τόσο των διακυμάνσεων του φωτισμού, του χρώματος, της αντίθεσης, της ένταξης στο περιβάλλον κλπ. Προσοχή πρέπει να δοθεί και στο γεγονός ότι το mashup δεν είναι μία τεχνοτροπία αντίστοιχη με αυτή του κολάζ. Είναι πιο ακριβής, πιο λεπτομερής. 

  Το απόλυτο -κατά τη γνώμη μου- κινηματογραφικό mashup, είναι το κινηματογραφικό έργο «Οι νεκροί δεν φοράνε καρό» (Dead Men Don’t Wear Plaid -1982), όπου συνδυάζει σκηνές από φίλμς του ’40 και του ’50 μαζί με νέο υλικό, για να δημιουργήσει μια παρωδία του είδους του σκληρού ντετέκτιβ που αφορά μια μυστική συνταγή τυρί. Βέβαια εδώ τα μεγέθη δεν είναι συγκρίσιμα, γιατί το εν λόγω έργο είναι παραγωγή της  Universal Pictures με τα αντίστοιχα -εννοείται- αψεγάδιαστα αποτελέσματα.

 

   Στα δυο δείγματα -προϊόντα ιδιωτικής παραγωγής- που δημοσιεύονται, μπορούμε ν’ανιχνεύσουμε σκηνές που έχουν παραμείνει στην ανάμιξη, όσο και αυτές που έχουν προχωρήσει και στη συγχώνευση.

Το πρώτο με τον τίτλο «The Red Drum Getaway» είναι το έργο τριών Γάλλων των Αντριέν Ντεζαλέ, Εμανουέλ Ντελαμπέρ και Σιμόν Φιλίπ που εργάζονται σαν σχεδιαστές κινούμενων γραφικών στην εταιρεία παραγωγής βίντεο Gump.

 


Εδώ έχουμε Χίτσκοκ εναντίον Κιούμπρικ σ'έναν εντυπωσιακό συνδυασμό. Δηλαδή τον Τζίμι Στιούαρτ από τα χιτσκοκικά «Σιωπηλό Μάρτυρα» (Rear Window) και «Δεσμώτης του Ιλίγγου» (Vertigo), να συναντιέται κατ'εξακολούθηση με τον Τζακ Τόρανς (Τζακ Νίκολσον) από το «Η Λάμψη» αλλά και με τους ήρωες από τα έργα «Κουρδιστό Πορτοκάλι», «2001: Η Οδύσσεια του Διαστήματος», «Μπάρι Λίντον» και «Full Metal Jacket» του Κιούμπρικ. 

 

  Η πρόσμιξη των στοιχείων και η ανάπτυξη είναι επιτυχημένη στη μεγαλύτερη διάρκεια, εκτός από δυο σκηνές που -τουλάχιστον- θα έπρεπε να προσεχθούν περισσότερο. Αφορά τη σκηνή στο στενό όπου ο Ντάνι Τόρανς, το παιδάκι της 'Λάμψης', απομακρύνεται με το ποδήλατο (ίσως η πιο τρομακτική σκηνή στο αυθεντικό έργο). Εδώ υπάρχει ένα πρόβλημα ένταξης, δηλαδή φαίνεται σαν το ποδήλατο να πατάει άχι στο έδαφος αλλά σε έναν τρόπο τινά γυάλινο διάδρομο πάνω απ'αυτόν. Η δεύτερη επίμαχη σκηνή είναι αυτή με τον αναίσθητο Στιούαρτ που τον χτυπούν οι χιμπατζήδες από την 'Οδύσσεια' το οποίο περισσότερο μοιάζει με προσχέδιο πριν γίνουν οι απαραίτητες διορθώσεις.

 

Στο δε "Hell’s Club" του Αντόνιο Μαρία Ντα Σίλβα του (αυτο)αποκαλούμενου και Mashup Grandmaster, η ομοιομορφία επιτυγχάνεται σε απόλυτο βαθμό. Εκεί, διάφοροι αξιομνημόνευτοι κινηματογραφικοί χαρακτήρες, συναντούν το αντίστοιχο προβολικό τους εγώ κάποιας άλλης κινηματογραφικής διάστασης. Βλέπετε στο mashup οι ηθοποιοί μπορούν να συνδιαλέγονται με τους εαυτούς τους δημιουργώντας ένα ντελίριο ανακολουθίας.

 


Ο συγχρονισμός των κινήσεων και η φωτιστική ομοιομορφία συντελούν στην παραγωγή ενός αλάνθαστου αποτελέσματος εκτός... Εκτός της σκηνής με τον εμβληματικό Νταρθ Βέιντερ και τον πιλότο απο την κωμωδία «Μια Απίθανη... Απίθανη Πτήση» (Airplane!), η οποία είναι περιέργως όχι μόνον άτεχνη αλλά και αποκομμένη από το υπόλοιπο έργο. Απολαύστε τα!

 
 
επιμέλεια-κείμενο: Κάππα Λάμδα
© periopton


Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας
η καθ΄οιονδήποτε τρόπο χρήση/αναπαραγωγή/ιδιοποίηση
του παρόντος άρθρου (ολόκληρου ή αποσπασμάτων)